سرطان دهانه رحم

سرطان دهانه رحم یا cervical cancer ، نوعی از سرطان های زنان است که از گردن رحم شروع می شود و به عنوان چهارمین عامل سرطان در سرتاسر دنیا شناخته شده و عامل بیشتر مرگ‌ ها در سرطان های زنان نیز می باشد.

سرطـان دهانه رحم ، در اثر رشد غیرطبیعی سلول پدید می آید ؛ به طوری که حتی این سلول ها می توانند به سایر ارگان های بدن نیز منتشر شده و آن ها را مورد هجوم قرار دهند.

علائم سرطان دهانه رحم

غالبا این بیماری در ابتدا علائم یا نشانه ای به همراه ندارد و در صورت تشدید بیماری ، نشانه های ذیل ممکن است در فرد نمود یابند :

خونریزی واژینال بخصوص بعد از نزدیکی
درد لگن
درد در هنگام مقاربت جنسی

علل ابتلا به سرطـان دهانه رحم

از علل ایجاد کننده این بیماری می توان به موارد ذیل اشاره نمود :

ویروس HPV : زمانی که ویروس HPV ( پاپیلومای انسانی ) برای چند سال در بدن باقی بماند ، تدریجا قادر خواهد بود برخی از سلول های موجود در گردن رحم را به سلول های سرطانی تبدیل کند و این سلول ها در صورت پیشرفت ، می توانند حالتی مهاجمی تر به خود بگیرند.

ضعف سیستم ایمنی بدن : ضعف سیستم ایمنی بدن بخصوص در حالت اکتسابی مانند بیماری ایدز از دیگر علل ایجاد کننده بیماری سرطـان دهانه رحم می باشد.

داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی : مصرف این داروها از عوامل زمینه ساز ابتلا به سرطـان دهانه رحم می باشند.

سایر علل ابتلا به سرطان دهانه رحم :

استعمال سیگار
قرص های ضد بارداری
آغاز آمیزش جنسی از سنین پایین
داشتن شرکای جنسی متعدد

انواع سرطان دهانه رحم

سرطـان دهانه رحم انواع مختلفی دارد که از این قرارند :

کارسینوم سلول – سنگفرشی : که حدودا ۹۰ درصد از سرطان های دهانه رحم را شامل می شود.
آدنوکارسینوم : حدودا ۱۰ درصد از سرطان های دهانه رحم را تشکیل می دهند.

تعداد کمی از سرطان های دهانه رحم نیز هستند که شامل موارد دیگر می گردند.

تشخیص سرطان دهانه رحم

در مراحل اولیه از طریق غربالگری از دهانه رحم با پاپ اسمير و بافت برداری از آن ، اقدام به تشخیص این بیماری می گردد.

در مراحل بعدی به منظور تشخیص پیشرفت یا عدم پیشرفت بیماری ، تصویربرداری پزشکی اجرا می شود.

پیشگیری از سرطان دهانه رحم

واکسن HPV :

این واکسن از بدن در مقابل دو نوع از خانواده این ویروس ، محافظت به عمل می آورد و در نتیجه این احتمال را به وجود می آورد که بتوان به کمک آن تقریبا از ۶۵ الی ۷۵ درصد از سرطان های دهانه رحم ، پیشگیری کرد.

توجه داشته باشید که بعد از درمان نیز همچنان ریسک سرطان وجود دارد ، از این رو توصیه می شود که در بازه های زمانی معین از سلول های دهانه رحم ، نمونه برداری شود.

غربالگری دهانه رحم :

لازم به ذکر است که سرطـان دهانه رحم ، در پی تغییرات پیش سرطانی و در بازه زمانی بین ۱۰ الی ۲۰ سال پیشرفت می کند.

به وسیله غربالگری از سلول های دهانه رحم می توان تغییرات پیش سرطانی را مشخص نموده و با درمان آن از پیشرفت سرطـان دهانه رحم ، پیشگیری نمود.

تست پاپ اسمیر :

یکی از موثرترین اقدامات جهت تشخیص و پیشگیری از سرطـان دهانه رحم ، انجام معاینات منظم و متناوب پاپ اسمیر می باشد که از آن می توان به عنوان یک روش موثر در کاهش میزان بروز سرطـان دهانه رحم و همچنین مرگ و میر ناشی از آن یاد کرد.

تست پاپ اسمیر می بایست بعد از اولین فعالیت جنسی ، به صورت سالیانه و هر سال یک مرتبه انجام شود.

پس از آن و در صورت منفی بودن پاسخ تست ( در دو مرحله ) ، این تست باید هر ۳ سال یکبار تکرار گردد.

توجه داشته باشید که تست پاپ اسمیر ، غالباً یک هفته پس از پایان سیکل قاعدگی و حداقل دو روز پس از آمیزش جنسی ، باید انجام گیرد.

این تست ، نوعی آزمایش ساده است که فاقد درد بوده و به شناسایی سلول های غیرعادی موجود در داخل یا اطراف رحم می پردازد.

برای تست پاپ اسمیر ، غالبا از سلول های دهانه رحم برداشته می شود.

سپس به بررسی این سلول ها در زیر میکروسکوپ پرداخته می شود و در نتیجه سرطـان دهانه رحم مشخص می گردد.

لازم به ذکر است که بانوان حداقل از ۴۸ ساعت پیش از اقدام به انجام این تست ، نباید واژن خود را ( به جز محدوده ای که متخصص زنان معین نموده ) بشویند ؛ چرا که ممکن است در اثر شستشوی واژن ، سلول های غیرعادی مخفی شده یا این که شسته شوند.

سایر روش های پیشگیری از سرطان دهانه رحم :

خودداری از داشتن رابطه جنسی با چند نفر
استفاده از کاندوم در طول مقاربت جنسی

درمان سرطان دهانه رحم

به طور کلی نتیجه درمان سرطـان دهانه رحم ، به شناسایی به موقع سرطان بستگی دارد و می تواند ترکیبی از جراحی ، پرتودرمانی و شیمی درمانی باشد.

تقریبا ۷۰ درصد از آمار سرطـان دهانه رحم ، متعلق به کشورهای در حال توسعه است ؛ اما در کشورهای توسعه یافته به دلیل اجرای برنامه های غربالگری دهانه رحم آن هم در سطح وسیع ، آمار ابتلا به این بیماری تا حدود زیادی کاهش یافته است.

علائم تشخیص سرطان دهانه رحم

برخی از علائم تشخیص این بیماری عبارتند از :

ترشحات مداوم از واژن
خونریزی بی دلیل از واژن
درد و خونریزی واژن پس از مقاربت
درد در ناحیه شکم
نشت مدفوع
تراوش ادرار از واژن
بی اشتهایی و در نتیجه کاهش وزن
کم خونی

سخن آخر

این که سرطان رحم در کدام مرحله از پیشروی قرار دارد از مهم ترین عوامل در انتخاب شیوه درمان می باشد.

از دیگر عواملی که در انتخاب روش درمان اثرگذار است می توان به موارد زیر اشاره کرد :

موقعیت دقیق سرطان در دهانه رحم
نوع سرطان
سن فرد
وضعیت سلامت فرد
و در آخر این که آیا فرد پس از درمان ، تصمیم به بارداری دارد یا خیر ؟